اگر عنوان این متن (در ستایش صبر) شما را به اینجا کشانده، باید بگویم که سخت در اشتباهید؛ در این مقاله قرار نیست بهانهی دیگری برای روبهرو نشدن با مشکلات به شما ارائه کنیم.
سوالی از قصهای سالهاست که ذهن مرا به خود مشغول کرده است: «کدام یک را انتخاب میکنید؟ شاهی که در خواب گداست و یا گدایی که در خواب شاه است؟» اگر کمی باهوش باشید میگویید که محبور نیستید بین این دو گزینه انتخاب کنید و میتواند گزینههای دیگری هم باشد. از طرفی بعضی معتقدند که در بیداری شاه باشند و در خواب گدا، انتخاب بهتری است چرا که در «واقعیت» ثروتمند هستند و میتوانند شبها کمتر بخوابند و یا نهایتا «خواب است دیگر؛ واقعی که نیست».
این روزها، فکر میکنم، به جبر فضا-زمان، در بخش دوم آن پرسش زندگی میکنم. التبه در واقع مدتی است که فرق خواب و بیداری را تشخیص نمیدهم. نمیتوانم بگویم که چه چیز خواب است و چه چیز بیداری.
ربطش به صبر چیست؟ صبر در واقع با «انتظار مشغول» متفاوت است. انتظار مشغول در علوم کامپیوتر به معنی منطقی است که در آن یک برنامه بی آنکه کار خاصی انجام دهد دائما مشغول است. و کاربرد آن این است که بخشی از منابع سیستم آزاد شود تا بتواند در اختیار دیگری باشد. صبر، حلقهی انتظار مشغول نیست. صبر، یک استراتژی برای پیشرفت است؛ یک کاهش سرعت آگاهانه. مثل یک رانندهی فرمول یک که ممکن است با ترمز و یا برداشتن پایش از روی پدال گاز، سرعت ماشین را کم کند تا از جاده خارج نشود.
در چند سال گذشته با اشتراک گذاری سرسامآور اطلاعات، که تاثیر متقابل بر رشد علم و پیشرفت تکنولوژی و صنعت دارد، صبر را به کلی فراموش کردهایم. یعنی دیگر صبر معنی نمیدهد. در واقع دنیا چنان رقابتی شده که همهچیز تعجیل است و صبری در کار نیست. قرار نیست منتظر کسی یا چیزی باشیم. قرار نیست انتظار ما را بسازد یا ویرانمان کند. صبر را از دست دادهایم و از قدیم هم که گفتهاند: «ترک عادت موجب مرض است». انسان عصر مدرن از عادت صبر به عادت تعجیل پناه برده است. هر گاه که بحرانی پیش میآید دیگر انتخابش صبر نیست؛ فرار رو به جلو میکند. حرف اصلا خوب یا بد بودن صبر یا تعجیل نیست. میدانم که میدانید که این هم فرمول ثابت و جهان شمولی ندارد.
اما میخواهم گفته باشم که صبر انگار پرچمدار بسیاری از صفات نیکو بوده باشد، با رفتنش برده است صفاتی مثل بخشندگی، اعتماد، ظرافت، لطافت و … را.
فردا صبح شاید بعد از بیداری ساعتی را برای تماشای بازشدن قنچهی گل هنگام طلوع آفتاب بگذرانم و سپس به خواب بازگردم.
#تالیف